Katechizm Katolicki

Rozdział IX

Część II

O Sakramentach w szczególności

Art. 7

O Sakramencie Małżeństwa

487. Co to jest Sakrament Małżeństwa?

Sakramentem Małżeństwa jest sam związek małżeński, ważnie zawarty między osobami ochrzczonymi, do godności Sakramentu wyniesiony przez Jezusa Chrystusa dla udzielania małżonkom łaski, żeby obowiązki, które biorą na siebie względem siebie samych i względem potomstwa, mogli spełniać należycie.

488. Czy między osobami ochrzczonymi może przyjść do skutku małżeństwo, które by nie było Sakramentem?

Między osobami ochrzczonymi nie może przyjść do skutku ważne Małżeństwo, które by nie było przez to samo Sakramentem, bo Jezus Chrystus do godności Sakramentu raczył wynieść właśnie samo ich Małżeństwo.

489. Kto udziela tego Sakramentu?

Sakramentu tego udzielają sobie sami oblubieńcy, którzy zawierają Małżeństwo.

490. Co jest materią a co formą Sakramentu Małżeństwa?

Materią sakramentu Małżeństwa jest wzajemne oddanie sobie prawa do ciała dla osiągnięcia calu małżeństwa; formą jest wzajemne przyjęcie tego prawa.

491. Jakie są istotne właściwości Małżeństwa?

Istotnymi właściwościami Małżeństwa są: jedność i nierozerwalność, które w Małżeństwie chrześcijańskim zyskują osobliwą siłę ze względu na Sakrament.

492. Na czym polega jedność Małżeństwa?

Jedność Małżeństwa polega na tym, że ani mąż, dopóki żyje jego żona, nie może mieć innej żony, ani też żona nie może mieć innego męża, dopóki żyje jej mąż.

493. Na czym polega nierozerwalność Małżeństwa?

Nierozerwalność Małżeństwa polega na tym, że węzeł małżeński nigdy nie może być rozerwany jak tylko przez śmierć.

494. Jakiemu prawu podlega Małżeństwo ochrzczonych?

Małżeństwo ochrzczonych podlega nie tylko prawu Boskiemu, ale także kanonicznemu, co nie przesądza o kompetencji władzy świeckiej co do czysto cywilnych skutków tegoż Małżeństwa.

495. Co to są czysto cywilne skutki Małżeństwa?

Czysto cywilne skutki Małżeństwa są to te skutki, które można oddzielić od istoty Małżeństwa, jak np. wysokość posagu, prawa spadkowe rodziców i dzieci etc.

496. Co to jest przeszkoda małżeńska?

Przeszkodą małżeńską jest to wszystko, co sprawia, że zawarcie Małżeństwa jest albo tylko niedozwolone (przeszkoda wzbraniająca), albo także nieważne (przeszkoda unieważniająca).

497. Kto może orzekać o przeszkodach małżeńskich dla ochrzczonych albo je ustanawiać?

Tylko naczelna władza kościelna ma prawo zarówno orzekać, kiedy prawo Boże czyni Małżeństwo niedozwolonym lub nieważnym, jako też ustawami ogólnymi lub częściowymi ustanawiać inne przeszkody, które by Małżeństwa między ochrzczonymi albo wzbraniały, albo czyniły nieważnymi.

498. Jakie są przeszkody małżeńskie tylko wzbraniające?

Przeszkodami małżeńskimi tylko wzbraniającymi są:

  1. zwyczajny ślub albo dziewictwa, albo doskonałej czystości, albo bezżennego życia, albo przyjęcie wyższych święceń i ślub wstąpienia do zakonu;
  2. odmienne wyznanie;
  3. powinowactwo legalne z adopcji w tych krajach, w których ustawodawstwo cywilne powinowactwo prawne (adopcję) uważa za przeszkodę wzbraniającą;

499. Jakie przeszkody czynią Małżeństwo niemożliwym?

Przeszkody, które czynią Małżeństwo niemożliwym, są następujące:

  1. wiek;
  2. niemoc płciowa, istniejąca przed zawarciem Małżeństwa i trwała;
  3. węzeł małżeński;
  4. różność religii;
  5. wyższe święcenia;
  6. uroczyste śluby zakonne;
  7. uprowadzenie;
  8. występek;
  9. pokrewieństwo;
  10. powinowactwo;
  11. przyzwoitość publiczna;
  12. powinowactwo duchowe powstałe ze Chrztu;
  13. powinowactwo legalne powstałe z adopcji, w tych krajach, w których ustawodawstwo cywilne uważa je za przeszkodę unieważniającą.

500. Czego potrzeba do ważnego zawarcia Małżeństwa?

Do ważnego zawarcia Małżeństwa trzeba, żeby narzeczeni:

  1. byli wolni od wszelkiej przeszkody unieważniającej;
  2. dali przyzwolenie na Małżeństwo z dobrą a nieprzymuszoną wolą;
  3. ochrzczeni w Kościele katolickim albo do niego nawróceni wzięli ślub wobec proboszcza lub Biskupa miejscowego, albo wobec kapłana upoważnionego przez jednego z nich i wobec przynajmniej dwóch świadków.

501. Czego potrzeba nadto, żeby Małżeństwo można zawrzeć w sposób dozwolony?

Żeby Małżeństwo można zawrzeć w sposób dozwolony, potrzeba nadto, żeby narzeczeni:

  1. byli w stanie łaski;
  2. byli dostatecznie pouczeni o wierze chrześcijańskiej;
  3. byli wolni od wszystkich przeszkód wzbraniających;
  4. zachowali przepisy, które Kościół wydał celem zawarcia Małżeństwa.

502. Czy Kościół kiedy udziela dyspensy od przeszkody różności religii albo różności wyznania?

Kościół tylko dla nader ważnych powodów udziela dyspensy od przeszkody różności religii albo różności wyznania, zezwalając na Małżeństwo między osoba katolicką a niekatolicką.

503. Jakie Kościół stawia warunki, zezwalając na to Małżeństwo za dyspensą?

Kościół, zezwalając na to Małżeństwo za dyspensą, żąda od strony niekatolickiej rękojmi, że od strony katolickiej będzie usuwać niebezpieczeństwo utraty wiary, a od jednej i drugiej strony żąda się gwarancji, że wszystkie dzieci będą ochrzczone po katolicku i po katolicku wychowane.

504. Do jakiego sędziego należą sprawy małżeńskie?

Sprawy małżeńskie między ochrzczonymi, dotyczące związku małżeńskiego, na mocy prawa własnego i wyłącznego należą do sędziego kościelnego, bez naruszania kompetencji władzy świeckiej w tych rzeczach, które się odnoszą do skutków czysto cywilnych.

505. Czy wierni powinni władzy kościelnej wyjawiać przeszkody małżeńskie?

Wierni powinni władzy kościelnej wyjawiać przeszkody małżeńskie, zwłaszcza gdy są głoszone zapowiedzi, które Kościół zaprowadził w tym celu, by móc odkryć przeszkody.