Katechizm Katolicki

Rozdział XI

O grzechach uczynkowych czyli osobistych

559. Co popełnia ten, kto mimo łaski, której Bóg zawsze udziela do zbawienia, przestępuje prawo Boskie?

Kto mimo łaski, której Bóg zawsze udziela do zbawienia, przestępuje prawo Boskie, świadomie i dobrowolnie, popełnia grzech uczynkowy czyli osobisty.

560. Cóż to więc jest grzech uczynkowy?

Grzech uczynkowy jest to świadome i dobrowolne przekroczenie prawa Boskiego.

561. Jakim sposobem może być popełniony grzech uczynkowy?

Grzech uczynkowy może być popełniony myślą, mową i uczynkiem, zarówno dokonanym jak zaniedbanym, i to albo przeciw Bogu, albo przeciw nam samym, albo przeciw bliźniemu, zależnie od tego, czy prawo, które się przekracza, dotyczy wprost Boga, czy tez nas samych czy bliźniego.

562. Co powstaje z powtarzania tego samego grzechu uczynkowego?

Z powtarzania tego samego grzechu uczynkowego powstaje skłonność do złego, zwana nałogiem.

563. Iloraki jest grzech uczynkowy?

Grzech uczynkowy jest albo śmiertelny albo powszedni.

564. Co to jest grzech śmiertelny?

Grzech śmiertelny jest to przekroczenie prawa, popełniane z wiedzą i wolą przy świadomości ciężkiego przewinienia.

565. Dlaczego ten grzech nazywa się śmiertelnym? Dlaczego ten grzech nazywa się śmiertelnym?

Ten grzech nazywa się śmiertelnym dlatego, ponieważ odwracając duszę od jej celu ostatecznego, pozbawia ją jej życia nadprzyrodzonego, czyli łaski uświęcającej, skazuje ją na śmierć wiekuistą w piekle, uśmierca zdobyte zasługi, tak, że już się nie mogą przydać na żywot wieczny, dopóki nie odżyją przez odzyskanie na nowo łaski; w końcu grzech śmiertelny czyni człowieka niezdolnym do nabywania dalszych zasług na niebo.

566. Co to jest grzech powszedni, czyli lekki?

Grzech powszedni, czyli lekki, jest to przekroczenie prawa, popełnione z wiedzą i wolą przy świadomości lekkiego przewinienia.

567. Dlaczego ten grzech nazywa się lekkim?

Ten grzech nazywa się lekkim, bo skoro duszy nie odwraca od jej celu ostatecznego i zadaje duszy śmierci duchowej, łatwo może być odpuszczony nawet bez spowiedzi sakramentalnej, i stanowi pewną chorobę duszy, która z natury swej może być łatwo wyleczona.

568. Które są główne skutki grzechu powszedniego?

Główne skutki grzechu powszedniego polegają na tym, że: zmniejsza on ciepło miłości, usposabia duszę do grzechu śmiertelnego i czyni człowieka winnym kary doczesnej, którą trzeba odpokutować albo w tym życiu albo w przyszłym.

569. Czy wszystkie grzechy powszednie i śmiertelne są równe między sobą?

Grzechy czy to powszednie czy też śmiertelne nie wszystkie są między sobą równe, lecz jak jedne grzechy powszednie są lekkie a drugie mniej lekkie, tak też jedne grzechy śmiertelne są ciężkie, drugie zaś cięższe.

570. Które grzechy śmiertelne są z natury swej najcięższe?

Grzechy śmiertelne z natury swej najcięższe są te, które ktoś popełnia wprost przeciw Bogu.

571. Ile jest grzechów przeciwko Duchowi Świętemu?

Sześć jest grzechów przeciwko Duchowi Świętemu:

  1. o łasce Bożej rozpaczać;
  2. przeciwko miłosierdziu Bożemu zuchwale grzeszyć;
  3. uznanej prawdzie chrześcijańskiej się sprzeciwiać;
  4. bliźniemu łaski Bożej zazdrościć;
  5. na zbawienne napomnienia zatwardziałe mieć serce;
  6. rozmyślnie trwać w niepokucie.

572. Dlaczego te grzechy nazywamy grzechami przeciwko Duchowi Świętemu?

Te grzechy dlatego nazywamy grzechami przeciwko Duchowi Świętemu, ponieważ ten, kto je popełnia, w przewrotności swojej odczuwa, co go może powstrzymać od grzechu, gardząc łaską, którą się zazwyczaj przypisuje Duchowi Świętemu, jako źródłu wszystkiego dobra.

573. Ile jest grzechów przeciwko bliźniemu wołających o pomstę do nieba?

Cztery są grzechy przeciwko bliźniemu, wołające o pomstę do nieba, a mianowicie:

  1. rozmyślne zabójstwo;
  2. grzech sodomski;
  3. uciemiężenie ubogich oraz wdów i sierot;
  4. zabieranie lub zatrzymywanie umówionej zapłaty sługom i robotnikom.

574. Dlaczego mówi się, że te grzechy wołają o pomstę do nieba?

Dlatego się mówi, że te grzechy wołają o pomstę do nieba, ponieważ przed innymi grzechami mają w sobie nadzwyczajną i jawną niegodziwość i ściągają gniew i zemstę Bożą na tych, którzy je popełniają.

575. Które są grzechy główne?

Następujące są grzechy główne:

  1. pycha;
  2. łakomstwo;
  3. nieczystość;
  4. zazdrość;
  5. obżarstwo i pijaństwo;
  6. gniew;
  7. lenistwo.

576. Dlaczego te grzechy nazywają się głównymi?

Te grzechy nazywają się głównymi, ponieważ są jakby źródłem i korzeniem wszystkich innych grzechów i nałogów.

577. Które cnoty są przeciwne grzechom głównym?

Grzechom głównym są przeciwne następujące cnoty:

  1. pysze – pokora;
  2. łakomstwu – szczodrość;
  3. nieczystości – czystość;
  4. zazdrości – życzliwość
  5. obżarstwu i pijaństwu – mierność;
  6. gniewowi – łagodność
  7. lenistwu – pilność w pracy i służbie Bożej.

578. czy prócz grzechu powinniśmy unikać także okazji do grzechu?

Prócz grzechu powinniśmy wedle możności unikać także bliskich okazji do grzechu, to jest takich okoliczności, wśród których człowiek naraża się na wielkie niebezpieczeństwo popełnienia grzechu; bo „kto miłuje niebezpieczeństwo, w nim zginie”.

579. Czy może się zdarzyć, że będziemy musieli odpowiadać wobec Boga za cudze grzechy?

Może się zdarzyć, że będziemy musieli wobec Boga odpowiadać za cudze grzechy, mianowicie wtedy, jeżeli i o ile byliśmy albo przyczyną cudzych grzechów, bądź nakazując je i doradzając do nich, bądź też zgadzając się na nie, albo też nie przeszkodziliśmy cudzym grzechom, choć mogliśmy i powinni byli przeszkodzić.